Usquerter vloot weer in thuishaven (2024)

Alle Usquerter schippers hadden hun garnalenkotters richting Nederlands kleinste zeehaven gestuurd en meerden in de loop van de week hun schepen aan. Schipper Derk Meijer, met zijn UQ 18 ´Marlena´ heeft hij een vaste ligplaats op Noordpolderzijl, kreeg in de loop van de week gezelschap van zijn collega’s Bertus Medendorp (UQ 1 ´Condor´), broer Chris Meijer (UQ 17 ´Atlantis´), Gerrit de Vries (UQ 21 ´Louwina´) en Jaap Vos (UQ 6 ´Dina´). Allen kwamen maar voor één ding: de reünie van vissers en oud-vissers met hun partners in ’t Zielhoes en natuurlijk voor de presentatie van het nieuwe (foto)boek over Noordpolderzijl.

Geslaagde reünie van Groninger vissers en oud-vissers in Noordpolderzijl. De oproep klonk om er een jaarlijkse gebeurtenis van te maken. ,,Het weer kon niet slechter met zo gigantisch veel water, maar de sfeer kon ook niet beter. De tranen stonden in de ogen´´, zegt organisator Siewert Meijer.Siewert Meijer (hij verkocht eerder dit jaar zijn garnalenkotter UQ 15 naar Enkhuizen) en Albert Flikkema hadden met spanning naar deze dag uitgekeken. Zij zijn de schrijvers van het boek waarin de vissers en robbenjagers van Usquert centraal staan, en tevens organisatoren van de activiteiten in het teken van de presentatie. Lang was het onduidelijk of de toegankelijkheid van de getijdenhaven kon worden gegarandeerd en, toen dat probleem was opgelost, leek het weer nog roet in het eten te kunnen gooien. Zonder problemen echter lukte het de schippers om hun schepen uit Lauwersoog en Eemshaven over te brengen. Vrijdag 4 september rond de middag, tijdens springtij, was de vloot compleet en konden Meijer en Flikkema zich richten op de presentatie en de reünie van de volgende dag.

Voor de reünisten en het publiek waren er allerlei activiteiten. Een oude 1-cilinder Bronsmotor uit de voormalige visserstjalk UQ 2 ´Vios´ was op een dieplader vanuit Warmond overgebracht naar Usquert, zodat het zijn machtige ‘klappen’ kon maken naast de voormalige visafslag. Binnen kregen de (oud)vissers een videoboodschap te zien van tv-persoonlijkheid Wouter Klootwijk en werden oude filmbeelden vertoond van de Usquerter Wadvisserij.

Vissersreünie en boekpresentatie NoordpolderzijlNaast een warme aanbeveling van het nieuwe boek door Klootwijk, hij noemde de schrijvers zijn ‘nieuwe helden’, had hij een bijzondere boodschap voor de aanwezigen. Verwijzend naar het verbod op de zeehondenjacht in 1962, verwachtte hij dat over een jaar of vijftien de jacht wel weer als vanzelf heropend zou worden, omdat door de zeehondenopvang er steeds meer ‘niet-goed-snikke’ en vertroetelde zeehonden zouden komen die zich steeds gemakkelijker lieten vangen en een nieuwe plaag zouden vormen op de Waddenzee.
Verder zou de toekomst volgens Klootwijk wel eens in het teken kunnen staan van de strandkrab…. In zijn afscheidsgroet kondigde hij aan in China uit te zullen gaan zoeken hoe dit in onze wateren overvloedig aanwezige dier bereid kan worden om het nieuwe visproduct van de toekomst te worden. Na Klootwijks opening werd een DVD vertoond, samengesteld uit oud film- en videomateriaal van de Usquerter visserij, wat veel enthousiaste reacties ontlokte van de aanwezigen.

Na een schippersbuffet werden de eerste genodigden ontvangen – zoals garnalenhandelaren uit Zoutkamp en Volendam – en maakten de aanwezigen zich op voor de presentatie en overhandiging van het boek. Inmiddels waren, ondanks het erg slechte weer, honderden belangstellenden naar Noordpolderzijl gekomen; zowel om het boek af te halen maar ook om te genieten van de schepen in de haven, het visserskoor ´Zielrietzangers´, de door vrijwilligsters van het visserijmuseum uit Zoutkamp vers gepelde garnalen, een haring te happen, de Bronsmotor of de kleine thematentoonstelling over de vroege Wadvisserij. Die tentoonstelling bestond uit diverse schaalmodellen van garnalenkotters uit de Usquerter en voormalige Termunter waddenvloot en de zeer gedetailleerde schaalmodellen van automatische kookketels, schudzeven en andere verwerkingsapparatuur voor de garnalenvisserij, bekwaam gemaakt door Rudolf Werkman, oud-medewerker van Machinefabriek Bosker & Zonen uit Termunterzijl.

Wethouder Alie Boukhoudt-Wieringa van de gemeente Eemsmond overhandigt de eerste exemplaren aan de Fokke Swijghuizen (garnalenvisser ex-UQ 2 ´Vios´) en Gerrit Wieringa (robbenjager en garnalenvisser UQ 3 ´Grietje´).Na een toespraak en oproep van burgemeester Marijke van Beek van de gemeente Eemsmond (waar Usquert en Noordpolderzijl onder vallen) om van de reünie een jaarlijks evenement te maken, was het de beurt aan de schrijvers. Flikkema en Meijer benadrukten dat ze vooral gedreven werden door verhalen en anekdotes die hun vaders vertelden, vaak aan de keukentafel gezeten, over hun werk ´achter de diek´ bij Noordpolderzijl, en de wetenschap dat als dit niet wordt opgeschreven deze geschiedenis verloren zou gaan. Verder willen ze recht doen aan de vissers en robbenjagers, die binnen de afhankelijkheid van de natuur, het grillige verloop van vraag en aanbod, de vaak moeizame relatie met de handel en de toenemende beperkingen vanuit steeds verder doorgevoerde regelgeving, hun kost verdienden en nog verdienen op het Wad, vaak onder verre van ideale omstandigheden.

De schrijvers zijn er met hun boek in geslaagd om een ‘klein monument’ op te richten voor de Groninger wadvissers en die vanuit Noordpolderzijl in het bijzonder. Het erg toegankelijke, nauwgezet, full-colour en groot formaat boek is van veel historisch beeldmateriaal voorzien en telt 320 pagina’s inclusief een schepenlijst van de Usquerter vloot. Het boek is een standaardwerk geworden en vindt ondertussen gretig aftrek bij een breed publiek. De eerste recensies en reacties zijn lovend zodat verwacht wordt dat de uitgave, die in eenmalige druk verschijnt, snel uitverkocht zal zijn.

´Noordpolderzijl. Thuishaven van vissers en robbenjagers´ is te bestellen via www.usquert.net of via Siewert Meijer (0595-423873).